با شیوع گسترده ویروس کرونا در ایران و بالا رفتن آمار مبتلایان و قربانیان طی ماه گذشته، یکی از نگرانیهای موجود ورود این ویروس به زندانهای ایران و در معرض خطر قرار گرفتن جان زندانیانی است که به دلیل زندگی اشتراکی در بندهای عمومی و شرایط بهداشتی زندانها جزو افراد آسیبپذیر محسوب میشوند.
بسیاری از فعالان و سازمانهای حقوق بشری تاکنون درخواستهای متعددی را از حکومت ایران و مجامع بینالمللی برای اعطای مرخصی به زندانیان و به خصوص زندانیان سیاسی داشتهاند. همچنین بسیاری از خانوادهها در این مدت پیگیر وضعیت اعضای زندانی خانواده خود برای دریافت حق مرخصی بودهاند.
با وجود اعطای مرخصی به تعدادی از زندانیان و اعلام عفو زندانیان سیاسی با محکومیت زیر ۵ سال، اما همچنان تعداد بیشتری از زندانیان در زندانهای ایران در شرایط بهداشتی نامناسب و ترس از ابتلا به این ویروس به سر میبرند. ترسی که در تعدادی از زندانها با مشاهده موارد مشکوک به بیماری «کوید-۱۹» واقعیتر از هر زمان دیگری است.
در این میان زندانیهایی هم در زندانهای ایران نگهداری میشوند که به دلیل عدم تابعیت ایرانی و نداشتن خانوادهایی در ایران که پیگیر وضعیت آنها باشند، کمتر در موردشان صحبت میشود و اعطای مرخصی به آنها به دلایل امنیتی، نوع محکومیت (اعدام) و عدم وجود محل اقامت ثابت خانوادگی در ایران از طرف نهادهای قضایی منتفی به نظر میرسد. از سوی دیگر کشورهای متبوع این شهروندان زندانی در ایران نیز هیچ مسئولیتی را در قبال آنها تقبل نمیکنند و هیج پیگیری از طرف دولت این کشورها برای دفاع از حقوق این افراد صورت نمیگیرد.
بنا به اطلاع شبکه حقوق بشر کردستان در حال حاضر نزدیک به ۲۰ زندانی کُرد و اهل سنت تبعه کشورهای عراق، ترکیه و سوریه به اتهامات سیاسی و عقیدتی در زندانهای ارومیه و کاشمر به سر میبرند. بیشتر این افراد از اتباع کشور عراق هستند و به اتهام همکاری با گروههای اسلامی بازداشت و محکوم شدهاند. در این میان ۵ زندانی سیاسی کُرد به نامهای «کمال حسن رمضان»، «علی احمد سلیمان»، «سردار ازموش»، «حاتم ازدمیر» و «شاکر باغی» نیز وجود دارند که همگی به دلیل همکاری با حزب کارگران کردستان( پ ک ک) و حزب حیات آزاد کردستان( پژاک) بازداشت و پس از آن با اتهامات «امنیتی» به حبسهای طولانی مدت و در دو مورد اعدام محکوم شدهاند.
ـ علی احمد سلیمان، شهروند تبعه عراق که آبان ماه ۱۳۸۴ بازداشت و هماکنون در زندان ارومیه به سر میبرد، ابتدا به دلیل عضویت در حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) به پنج سال و نیم حبس محکوم شد، اما در حین دوره محکومیتش با انتقال مجدد به بازداشتگاه سپاه پاسداران تحت بازجویی و شکنجههای شدید قرار گرفت و نهایتا در پروندهایی جدید متهم به «قتل» دو مامور محلی سپاه پاسداران شد. پس از مدتی با رضایت خانواده مقتولان حکم «قصاص» به «دیه» تبدیل شده است و تا کنون بخشی از مبلغ لازم برای دیه جمعآوری و پرداخت شده است و در صورت تامین مبلغ باقی مانده، او آزاد خواهد شد.
ـ کمال حسن رمضان، شهروند تبعه سوریه که شهریور ماه ۱۳۹۳ بازداشت و هماکنون در زندان ارومیه به سر میبرد، ابتدا به دلیل عضویت در حزب کارگران کردستان (پکک) به ۷ سال حبس محکوم شد، اما ۳ سال پیش بدون حضور در دادگاه به دلیل تشابه اسمی، اتهام فرد دیگری به نام «کمال سور» که به صورت غیابی به اعدام محکوم شده بود به او نسبت داده شد. این حکم مورد اعتراض صالح نیکبخت، وکیل این زندانی سیاسی قرار گرفته است.
ـ سردار اُزموش، شهروند تبعه ترکیه که آذر ماه ۱۳۹۸ بازداشت و هماکنون در زندان ارومیه به سر میبرد در دادگاه بدوی به اتهام عضویت در حزب کارگران کردستان (پکک) به ۱۵ سال حبس محکوم شد. گفتنی است این زندانی سیاسی ۱۲ سال پیش از حزب کارگران کردستان جدا شده بود و در کردستان عراق زندگی میکرد و پیش از بازداشت با گذرنامه به صورت رسمی وارد ایران شده بود.
ـ حاتم اُزدمیر، شهروند تبعه ترکیه که تیر ماه ۱۳۹۸ بازداشت و هماکنون در زندان ارومیه به سر میبرد به عضویت در حزب کارگران کردستان متهم شده است. وی بارها در بازداشتگاه سپاه پاسداران تحت بازجویی و شکنجههای جسمی قرار گرفته است.
ـ شاکر باغی، شهروند تبعه ترکیه که تیر ماه ۱۳۸۶ بازداشت و هماکنو در زندان کاشمر استان خراسان رضوی میگذراند در دادگاه به اتهام عضویت در حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) به ۳۰ سال حبس در تبعید محکوم شده است. وی در بازداشتگاههای اداره اطلاعات و سپاه پاسداران سنندج و کرمانشاه متحمل شکنجههای شدید روحی و جسمی شده است.