شبکه حقوق بشر کردستان در گزارشهای ماهانه خود به بررسی موارد نقض حقوق بشر در کردستان و نقض حقوق شهروندان کُرد در دیگر مناطق و شهرهای ایران طی یک ماه گذشته میپردازد.
با توجه به ممنوعیت فعالیت سازمانهای مستقل حقوق بشری در ایران و تحت فشار قرار داشتن افرادی که در معرض نقض حقوق بشر قرار میگیرند و همچنین خانواده و نزدیکان آنها، انتشار گزارشهای مستند و دقیق با دشواری زیادی همراه است.
به همین دلیل آمار و اطلاعات ارائه شده در این گزارش در برگیرنده تمام موارد نقض حقوق بشر نیست. این گزارش ماحصل بررسی اخبار و گزارشهای انتشار یافته توسط شبکه حقوق بشر کردستان و راستیآزمایی گزارشهای منتشر شده از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری و سایتهای خبری است.
بر اساس آمار گردآوری شده از سوی شبکه حقوق بشر کردستان در بهمن ۱۴۰۲
سه کولبر به نامهای منصور محمدنژاد، جبار ویسی و سیوان صحیحی در مناطق مرزی شهرستانهای پاوه در استان کرمانشاه و سقز و بانه در استان کردستان با تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران و یک کولبر به نام هوشیار محمودی در مناطق مرزی نوسود در شهرستان پاوه با اقلیم کردستان با تیراندازی نیروهای مرزبانی عراق کشته شدند. یک کولبر دیگر به نام فرید روبینا نیز در اثر سرمازدگی در مناطق مرزی شهرستان مریوان در استان کردستان جان خود را از دست داد.
همچنین دستکم ۳۸ کولبر در نتیجه ضرب و شتم و تیراندازی توسط نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران در مناطق مرزی استانهای کرمانشاه، آذربایجان غربی و کردستان زخمی شدند که ۳ نفر از آنها کودک هستند. ۲ کولبر نیز توسط نیروهای مرزبانی عراق در مناطق مرزی این کشور با ایران زخمی شدند. ۸ کولبر در تصادفات جادهای و ۲ کولبر نیز به دلیل سقوط از ارتفاع در مسیر کولبری مصدوم شدهاند.
حکم اعدام دستکم ۱۰ زندانی* در زندانهای قزلحصار کرج، ندامتگاه مرکزی کرج و همدان به اتهامات مربوط به «موادمخدر»، «جاسوسی» و «افساد فی الارض» اجرا شده است.
فرهاد سلیمی٬ زندانی عقیدتی اهل سنت کُرد پس از ۱۴ سال حبس در تاریخ ۳ بهمن در زندان قزلحصار کرج اعدام شد. او پس از یک دوره بازداشت که با شکنجه همراه بوده است، در یک دادرسی ناعادلانه به همراه ۶ شهروند دیگر اهل سنت کُرد در یک پرونده مشترک به اتهام «افساد فیالارض» به اعدام محکوم شده بود.
پژمان فاتحی، محسن مظلوم، محمد فرامرزی و وفا آذربار از اعضای حزب کومله کردستان ایران به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» در تاریخ ۹ بهمن در زندان قزلحصار کرج اعدام شدند. آنها از زمان بازداشت در تاریخ اول مرداد ۱۴۰۱ تا یک روز قبل از اجرای حکم از حق ملاقات با خانواده محروم بودند. در پروسه قضایی نیز به وکیل تعیینی اجازه ملاقات، حضور در دادگاه و دسترسی به اطلاعات پرونده داده نشد و حتی از زندان محل نگهداری آنها نیز اطلاعی در دست نبود.
* توضیح: شبکه حقوق بشر کردستان به دلیل اهمیت اصل حق حیات، در انتشار و ثبت اخبار و آمار اعدام، فارغ از تعلق اتنیکی افراد و محل اجرای حکم، تمام مواردی که از طریق منابع معتبر به اطلاع این نهاد میرسد را پس از راستی آزمایی منتشر میکند.
دستکم برای ۱۲ شهروند و فعال کُرد از سوی دادگاههای انقلاب، کیفری و دیوان عالی کشور در استانهای تهران، کردستان، آذربایجانغربی و ایلام به اتهامات سیاسی، احکام اعدام، حبس، شلاق، جریمه نقدی و… صادر و یا احکام آنها تایید شده است.
ـ حکم اعدام یوسف احمدی، زندانی سیاسی کُرد که پیشتر از سوی شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی سنندج به اتهام «بغی» از طریق عضویت در یکی از احزاب اپوزیسیون کُرد و «مشارکت در قتل دو عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» صادر شده بود، عینا در دیوان عالی کشور تایید شد.
ـ ماموستا محمد خضرنژاد، روحانی کُرد اهل سنت که در جریان خیزش ژن ژیان ئازادی توسط نیروهای امنیتی در بوکان بازداشت شده بود، از سوی شعبه ۳ دادگاه انقلاب اسلامی ارومیه به اتهام «افساد فی الارض»، «لطمه وارد کردن به تمامیت یا استقلال کشور» و «تبلیغ علیه نظام» به اعدام و ۱۶ سال حبس محکوم شد.
ـ وریشه مرادی، عضو جامعه زنان آزاد شرق کردستان (کژار) و پخشان عزیزی، فعال زن کُرد که از ۶ ماه پیش در بازداشت به سر میبرند در پروندههایی جدا با اتهام «بغی» مورد تفهیم اتهام قرار گرفتهاند. اتهامی که نگرانیها از احتمال صدور حکم سنگین برای آنها را افزایش داده است.
دستکم ۵۴ شهروند و فعال کُرد در شهرهای مختلف استانهای کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی به اتهامات سیاسی و عقیدتی توسط نهادهای امنیتی بازداشت شدند. اکثر بازداشتشدگان همچنان در بازداشتگاه یا زندان به سر میبرند و از سرنوشت تعدادی از آنها نیز اطلاعی در دست نیست. ۸ نفر از این افراد برای اجرای حکم به زندان منتقل شدهاند.
در تاریخ ۱۷ و ۲۸ بهمن، انفجار مین باقیمانده از جنگ ایران و عراق در شهرستان گیلان غرب استان کرمانشاه باعث کشته شدن یک نفر و مجروحیت ۳ نفر دیگر شد. یک از مجروحان به نام ایرج محمودی در اثر شدت جراحات در تاریخ ۲۳ بهمن جان خود را از دست داد.
دستکم ۴ کارگر در شهرهای ارومیه، مهاباد و کرمانشاه به دلیل سوانح کاری جان خود را از دست دادند.
محمد خودکام، زندانی متهم به «حمل و نگهداری مواد مخدر» در زندان بوکان از تاریخ ۲ دی در اعتراض به صدور حکم سنگین حبس و پرداخت جریمه نقدی در اعتصاب غذا به سر میبرد. او در این مدت سه بار به دلیل بیهوشی به مراکز درمانی خارج از زندان و چندین بار به بهداری زندان منتقل و پس از دریافت سرم به زندان بازگردانده شده است، اما همچنان حاضر به شکستن اعتصاب غذای خود نیست. مسئولان زندان و دادگاه این شهر تاکنون در خصوص خواسته این زندانی برای برگزاری دادگاه عادلانه بیتوجه بودهاند. وی در تاریخ ۳ دی با دستور مسئولان زندان به سلول انفرادی منتقل و از ملاقات با خانواده محروم شده است.
در پی اعلام خبر صدور حکم اعدام برای ماموستا محمد خضرنژاد، نهادهای امنیتی فشار بر فعالان و روحانیون اهل سنت در کردستان را افزایش دادهاند. نیروهای امنیتی در اواخر بهمن ماه به خانههای سه فعال مذهبی کُرد اهل سنت به نامهای محیالدین محمدزاده، کریم نوروزی و فاروق حسینی در شهر بوکان یورش برده و ضمن بازرسی منازل این افراد، تعدادی از وسایل شخصی از جمله کتابها، گوشی تلفن همراه و لبتاب آنها و دیگر اعضای خانواده را با خود بردهاند.
- خودکشی در نتیجه فشارهای امنیتی
محمدکمیل زندخانی، جوان ۱۸ ساله ایلامی که در جریان خیزش ژن ژیان ئازادی دو بار بازداشت شده بود، پس از اطلاع از صدور حکم ۱۳ سال حبس و تهدید نیروهای اطلاعات سپاه پاسداران، در تاریخ ۱۹ بهمن ۱۴۰۲ از ساختمان شش طبقه محل زندگیاش خود را به پایین پرت کرد و جانش را از دست داد.